Kim van der Blom Gezondheid 19 okt 2021, 11:24

Leestijd: 3 minuten

Slaapverlamming kan heel eng zijn – waarom gebeurt het en wat kun je ertegen doen?

Er zijn talloze gezondheidsproblemen die onze slaap kunnen beïnvloeden, zoals snurken, slapen of slaapwandelen. Eén van de gezondheidsproblemen die toch wel het engst is, is slaapverlamming.

Bij slaapverlamming kun je je tijdelijk niet meer bewegen. Dit kan tijdens de nacht of na het wakker worden gebeuren. Het kan zo zijn dat je je wel bewust bent van het gevoel. Slaapverlamming gaat vaak samen met andere symptomen, zoals hallucinaties of een gevoel van verstikking.

Gelukkig wordt het als een goedaardige aandoening gezien: het heeft namelijk weinig risico voor de lichamelijke gezondheid. Het kan wel invloed hebben op je geestelijke gezondheid. Het is daarom zeker de moeite waard om met je arts over een mogelijke oorzaak te praten en de behandelingsopties te bespreken.

De Britse Glamour heeft een interview gehad met Lisa Artis, Deputy CEO bij The Sleep Charity, over alles wat je moet weten over deze aandoening.

Wat is slaapverlamming?

Slaapverlamming is volgens Lisa een parasomnia wanneer je je lichaam tijdelijk niet kan bewegen, maar je wel een gevoel van bewustzijn hebt en je ogen gewoon kunt openen. Parasomnia is een aandoening die je slaap negatief beïnvloedt.

“Het is verbonden met de REM-slaap (droomslaap), waarbij spieren verlamd zijn waardoor we onze dromen niet kunnen waarmaken”, legt ze uit. “Het kan ook gepaard gaan met hallucinaties. Veel mensen hebben één of twee keer in hun leven last van slaapverlamming, anderen een paar keer per jaar, maar sommigen zullen het vaker ervaren.”

Onderzoekers geloven dat slaapverlamming een gemengde bewustzijnsstaat is. Een bewustzijnsstaat waarbij iemand nog steeds net zoals bij REM-slaap, de spierverlamming ervaart (in sommige gevallen ook het dromen), maar met een bepaald niveau waakzaamheid waardoor ze zich wel bewust zijn van wat er allemaal gebeurt.

Wie loopt het risico op slaapverlamming?

Iedereen kan in zijn leven last krijgen van slaapverlamming. Wel komt het het meeste voor bij tieners en jong volwassenen.

Wat veroorzaakt het?

Er is geen definitieve oorzaak voor slaapverlamming. Er zijn wel een aantal aandoeningen waarvan ze denken dat het het risico verhoogt. Het gaat dan bijvoorbeeld om slaapapneu, slapeloosheid, angststoornissen en posttraumatische stressstoornis (PTSS).

De oorzaak van slaapverlamming kan volgens Lisa ook slaapgebrek, onregelmatige slaappatronen, op je rug slapen en een familiegeschiedenis van de aandoening, zijn.

Hoe voelt slaapverlamming?

Voor iedereen kan deze ervaring verschillen, maar de symptomen zijn meestal: bewustzijn van de spierverlamming en geen mogelijkheid om je te kunnen bewegen. 75 procnet van de mensen die slaapverlamming ervaart, kan ook hallucinaties ervaren. Je kan bijvoorbeeld het gevoel krijgen dat er iemand gevaarlijk in je kamer is, of het gevoel hebben alsof je zweven.

De symptomen van deze aandoening kunnen zo’n acht tot twintig minuten duren. Deze symptomen verdwijnen meestal vanzelf of ze stoppen als er wordt ingegrepen door iemand anders. Dit kan bijvoorbeeld door de persoon aan te raken of met hem of haar te praten.

Hoe wordt het behandeld?

Helaas is het best moeilijk om slaapverlamming te behandelen. Maar er zijn wel een paar dingen die je kunt doen die een groot verschil kunnen maken.

“Het kan helpen om je slaap- en levensstijlgewoonten te verbeteren en aandacht te besteden aan uw slaapomgeving”, zegt Lisa. “Je kunt ook overwegen om altijd op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan, de ideale slaapomgeving te creëren (het moet koel, stil, donker, comfortabel en vrij van rommel zijn), regelmatig te bewegen (maar niet te dicht bij bedtijd), het vermijden van alcohol, cafeïne en ‘s avonds laat eten en het beheersen van stress en angst met ontspanningstechnieken.”

Daarnaast raadt Lisa aan om cognitieve gedragstherapie te proberen. Dit is een soort therapie met als doel de manier van denken en hoe je je gedraagt in de toekomst te ‘herprogrammeren’. Hierdoor pak je de spiraal van negatief denken aan.

Andere tips voor een ideale slaapgewoonte is de ‘body scan-meditatie’-techniek. Deze techniek helpt bij het verlichten van stress en angst. Daarnaast kan je ook de ’10-3-2-1-0-formule’ proberen. Dit kan helpen bij het beter te slapen en ‘s ochtends weer fris wakker te worden.

Moeite met slapen? Door deze methode val je direct als een blok in slaap